Men wil negatieve feedback en kritiek nog weleens over één kam scheren, maar er is toch duidelijk een verschil tussen feedback en kritiek.
Feedback betekent letterlijk terugkoppeling of een evaluerende reactie achteraf. Feedback kan één van de belangrijkste opbouwende vaardigheden in communicatie zijn. Immers, door feedback wordt je zichtbaar, door feedback kun je groeien, wordt er meer rekening met jou gehouden en feedback kan bijdragen aan goede onderlinge relaties.
Meer dan de helft van de mislukte overnames bij een familiebedrijf komt door slechte communicatie. Dat wetende, wat zijn dan belangrijke aspecten om op te letten in het overdrachtsproces van een familiebedrijf?
Elk bedrijf is uniek en dus is ook elke bedrijfsopvolging uniek. Slechts 30% van de familiebedrijven overleeft de eerste generatie. En na de 3de generatie bestaat nog maar 3% van de familiebedrijven. Dat heeft veel te maken met de onzekere en onduidelijke situatie rondom opvolging en met een onvoldoende voorbereide opvolging.
Voor iedere ondernemer is een goed en compleet testament absoluut een must! In ons werk als adviseurs bij familiebedrijven lopen we er nogal eens tegenaan dat de ondernemer niets heeft geregeld voor het geval dat hij onverwachts overlijdt. Zeker niet vanuit het idee van onsterfelijkheid, maar eerder door de waan van de dag. Met een testament kan in geval van overlijden worden aangewezen naar wie het eigendom van het bedrijf gaat, zodat het bedrijf niet stuurloos wordt en de nabestaanden in hun tijd van verdriet niet worden belast met extra zorg voor het bedrijf. 
Sinds een aantal jaren heb ik een passie ontwikkeld voor generaties: wat beweegt elke generatie en wat verbindt ze met elkaar. Dat lijkt misschien vreemd als je zelf inmiddels 64 jaar bent, maar deze interesse is logischer als je kijkt naar mijn achtergrond.
Samenwerking met lokale partners uit dezelfde sector heeft altijd een belangrijke rol gespeeld voor familiebedrijven. Door persoonlijke en langdurige relaties zijn netwerken ontstaan waar familiebedrijven een voordeel mee hebben opgebouwd ten opzichte van niet-familiebedrijven. In de huidige tijd waarin innovatie en nationale grenzen economisch vervagen, lijkt het alsof deze netwerken hun waarde beginnen te verliezen. Hoe zorg je dan als bedrijf dat je blijft innoveren en groeien?
Het beeld dat bestaat van familiebedrijven is dat zij één grote familie zijn waar de werknemers ook onderdeel van zijn. Werknemers werken vaak al jaren bij het bedrijf en horen bij wijze van spreken tot het interieur. Een familiebedrijf als werkgever biedt zekerheid en stabiliteit. Daarnaast hebben familiebedrijven het imago sociaal te zijn en compassie te hebben met hun medewerkers: er zou meer ruimte zijn om goed voor werknemers te zorgen, terwijl niet familiebedrijven zakelijker zouden zijn. Maar klopt dit beeld eigenlijk wel?
Onlangs las ik een interview met wielrenner Michael Boogerd in Veronica Magazine. Michael heeft een bijzondere sportcarriére als profwielrenner gehad met mooie overwinningen en successen in de Tour de France en de Amstel Goldrace. Er kwam een smet op zijn succesvolle carrière door het bekendworden van zijn dopinggebruik.
Afgelopen periode is er flink beroep gedaan op de zichtbaarheid van leiderschap binnen bedrijven. Van de één op de andere dag kwamen activiteiten stil te liggen, medewerkers werk(t)en zoveel als mogelijk thuis. Overeind blijven als bedrijf is de eerste prioriteit. Een flink dosis daadkracht is hierbij cruciaal. Daarnaast is een andere cruciale factor oog hebben voor je medewerkers, hoe houden je medewerkers zich staande tijdens de crisis? Je mensen maken je bedrijf tenslotte. Hoe je met hen in verbinding blijft, maakt het verschil.
Over kinderen, neefjes en nichtjes met ambities...
In een constant veranderende economie is de markt voor jouw bedrijf niet altijd voorspelbaar en kunnen er soms drastische wendingen in de bedrijfsvoering plaatsvinden, zoals nu in deze coronacrisis. Het is goed om daar over na te denken, een beeld te vormen van welke opties je hebt en daarop verschillende strategieën te ontwikkelen. Dit denkproces geeft flexibiliteit en stelt in staat om snel en accuraat te handelen als er iets verandert. Ad hoc beslissingen zijn namelijk niet altijd de beste.
De afgelopen jaren nemen steeds meer jonge vrouwen deel aan ons Leerwerktraject Bedrijfsopvolging. Inmiddels is een aantal van de cursisten ook moeder geworden en dat heeft invloed op hun rol binnen het familiebedrijf. Zij zijn niet alleen moeder en partner, maar spelen ook een actieve rol binnen het bedrijf. Bij ProMissie zien we al langer een bijzondere aandacht voor en beweging van vrouwen in het familiebedrijf. In Nederland, maar ook internationaal, zijn steeds meer vrouwen (mede)eigenaar van familieondernemingen. Daarom schenk ik graag aandacht aan de bijzondere positie van vrouwen in het traditionele familiebedrijf.
Familiebedrijven vormen een belangrijk deel van de economie in Nederland: ze zijn verantwoordelijk voor de helft van het BNP en de helft van alle werknemers in Nederland is werkzaam bij een familiebedrijf. Grote uitdaging voor familiebedrijven is de overdracht naar de volgende generatie. Die overdracht blijkt vaker niet, dan wel succesvol te verlopen. Naast de persoonlijke drama’s die dit met zich meebrengt voor de betrokken families, raken jaarlijks zo’n 50.000 werknemers door een verkeerd gelopen overdracht hun baan kwijt. Dat maakt het slagen van de overdracht van groot economisch en sociaal belang.
De cijfers liegen er niet om. Maar 30% van de familiebedrijven overleeft de eerste generatie, daarna lopen de percentages snel af en maar 3% van alle familiebedrijven bestaat nog na de derde generatie. Het lijkt wel alsof een succesvolle bedrijfsoverdracht bijna onmogelijk is. De grap dat familiebedrijven door de eerste generatie worden opgebouwd, door de tweede worden voortgezet en door de derde generatie ten gronde worden gericht, lijkt dus geen grap. Niet bepaald een geruststellende gedachte als je overweegt het familiebedrijf over te dragen of over te nemen. Is het mogelijk om een toekomstbestendige overdracht te doen?
Een joods gezegde luidt: “Ik wens je veel personeel!” Dat zou je dan iemand toewensen die je niet mag, omdat veel personeel blijkbaar synoniem is aan veel zorgen. Maar zo is het natuurlijk niet in uw bedrijf. Uw team versterkt uw onderneming en brengt de bedrijfsgroei tot grote hoogten. Uw team werkt optimaal samen en waardeert elkaar. Uw team staat als één man achter de bedrijfsstrategie, buigt moeiteloos mee met veranderingen en knokt ervoor om zwakten in het bedrijf om te zetten in sterkten. Of niet…? 
De afgelopen jaren hebben we gemerkt dat er minder opvolgers in het familiebedrijf zich aandienen. Dit wordt ook vaak in onderzoeken bevestigd. Het betekent een rechtstreekse bedreiging voor het familiebedrijf. Het is boeiend en uitdagend om te weten welke factoren hier ten grondslag aan liggen. Als ProMissie vinden we het onze missie om ter ondersteuning van onze advisering ons hierin te verdiepen en dit te onderzoeken om zo wellicht deze tendens om te buigen dan wel ouders geschikte tips en informatie te geven. Wij, en gelukkig velen met ons, vinden het familiebedrijf immers een duurzame basis voor onze (regionale) economie.
Waarom mediation in het familiebedrijf anders moet
Tegenwoordig kun je LinkedIn niet openen of er is wel iets wat het label succesvol heeft. Een succesvolle ondernemer die zichzelf presenteert of een succesvolle deal. Is succesvol een modewoord aan het worden en wat houdt succesvol dan in? Als je naar de social media kijkt dan lijkt het alsof succesvol vooral te maken heeft met: veel volgers, het vergaren van rijkdom, een bepaalde maatschappelijke status.
Marco Borsato zong het al: “Als er nooit meer een morgen zou zijn … Heb je enig idee wat het met je zou doen?” We leven veelal in het heden, alsof het altijd goed gaat. Toch worden we dagelijks opgeschrikt met nieuws over gebeurtenissen die onszelf ook zouden kunnen overkomen. Gebeurtenissen die kunnen leiden tot overlijden, arbeidsongeschiktheid, echtscheiding of waar een andere reden ervoor zorgt dat er gedwongen gestopt moet worden met ondernemen. ProMissie wordt regelmatig gevraagd om advies bij noodopvolging. Dat is altijd maatwerk, alhoewel er vaak wel gelijksoortige elementen en principes in voorkomen.
In onze eerste twee blogs hebben we aandacht gegeven aan de visie of continue feedback de nieuwe norm is en het verschil tussen feedback en kritiek. Maar hoe geef (én ontvang) je nu op een goede manier feedback? Dat is nog een hele kunst. Als je op een verkeerde manier feedback geeft, kan je iemand kwetsen of juist het tegenovergestelde effect bereiken. De goedbedoelde feedback wordt als persoonlijke aanval ervaren en weg is het lerend vermogen.
Verbeteren en vernieuwen kan alleen als je bereid bent je prestaties te evalueren. Dat moet je in eerste instantie zelf doen. Maar daarnaast kan een frisse blik van jouw directe werkomgeving zeer waardevol zijn. Mensen om je heen zien soms patronen, die voor jou ingesleten zijn, vanuit een ander perspectief. De jaarlijkse functioneringsgesprekken die een medewerker had met zijn leidinggevende zijn op hun retour. Medewerkers willen vaker feedback en daarom zijn apps voor het geven van feedback in zwang.